روزه در دوران بارداری

اکرم حسنیان؛ دارچین: ماه رمضان با گرم‌ترین روزهای تابستان همزمان شده است. اگر گرمی هوا و ماه رمضان با دوران بارداری شما همراه شده است، حتما بین دو راهی روزه گرفتن و روزه نگرفتن گرفتار شده اید. به شما پیشنهاد می کنم این مقاله دارچین را تا آخر بخوانید تا به جواب سوال تان برسید.

قبل از هرچیز باید بدانید که یک قانون کلی پزشکی برای مادران باردار وجود دارد: خانم های باردار در سه ماهه اول و مادران شیرده در شش ماه اول پس از تولد نوزاد نباید روزه بگیرند. حالا اگر جزء این گروه نیستید، ادامه این مقاله را بخوانید.
اگر دچار کمبود وزن اولیه هستید و یا دچار زیر بودن رشد جنین در داخل رحم، کاهش مایع آمنیوتیک اطراف جنین، افزایش فشارخون در دوران حاملگی و مسمومیت حاملگی شده‌اید، بهتر است به فکر روزه گرفتن نباشید.
در طول بارداری، جنین، غذای مورد نیاز خود را مستقیما از خون مادر دریافت می کند. در یک کلام ساده می شود گفت که یک مادر باردار، باید به جای دو نفر غذا بخورد. از سوی دیگر به خاطر تغییرات فیزیولوژیک در بدن یک خانم باردار، دستگاه گوارشی تحمل خوردن غذای زیاد به خاطر گنجایش کم معده را ندارد، پس لازم است یک فرد باردار، وعده های غذایی کوچک اما به فاصله زمانی کم میل کند. برای همین هم در ساده ترین حالت می توان گفت که روزه داری برای بیشتر زنان باردار، کار طاقت فرسایی است. از سوی دیگر، به خاطر بالا رفتن احساس تشنگی و عطش در دوران بارداری و همچنین به خاطر افزایش دفع ادرار در زنان باردار، نیاز بدن به مایعات افزایش پیدا می کند و این یکی دیگر از عواملی است که امکان روزه داری را از زنان باردار می گیرد.
به همه این ها اضافه کنید که با توجه به رشد سریع جنین وجفت و افزایش احتیاج آن‌ها به مواد مغذی، ویتامین ها و پروتئین ها و مواد معدنی، مادران باردار تغییرات متابولیستی قابل توجهی در بدن مادر شکل می گیرد.
یک بارداری طبیعی و سالم، می تواند سبب کاهش مختصری قند خون در حالت ناشتا، افزایش انسولین خون و افزایش قند خون پس از صرف غذا شود، تعجب نکنید. هیچ اتفاق عجیبی رخ نداده است. شما باردار هستید و باید نیازهای طبیعی دو انسان را تامین کنید. پس با پزشک خود مشورت کنید.
در ماه های نخست بارداری، اگر دچار عوارض گوارشی مانند حالت تهوع و سوزش معده هستید، پزشکان توصیه کرده اند که از گرفتن روزه خودداری کنید. چرا که درمان طبیعی این عوارض گوارشی، میل کردن وعده های غذایی سبک، به فاصله های اندک است.
در ماههای آخر بارداری تغییرات فیزیولوژیک بدن مادر آنقدر پیشرفت کرده است، که روزه داری کار طاقت فرسایی است. شما نیز نباید روزه بگیرید. بهتر است بدانید که بیشترین رشد جنین در سه ماهه آخر بارداری صورت می گیرد، و روزه داری شما ممکن است به جنین آسیب های ماندگاری برساند.
در طول بارداری وشیردهی نیاز شما به کالری روزانه به حدود 300 کیلو کالری افزایش پیدا می کند؛ اگر کالری که به بدن شما می رسد کافی نباشد، پروتئین ها به جای اینکه برای نقش حیاتی رشد و تکامل ذخیره شود، به عنوان منبع انرژی مورد استفاده قرار می گیرد. برای تامین رشد جفت، جنین ونیازهای مادر در طول شش ماه آخر حاملگی حدود یک کیلوگرم پروتین مورد نیاز است، که به طور متوسط روزانه پنج تا شش گرم اضافه بر نیاز پروتئین پایه خانم غیر باردار است . همچنین در دوران بارداری نیاز به افزودن آهن به رژیم غذایی افزایش پیدا می کند.
نتیجه اینکه:
در سه ماهه نخست بارداری که نیازهای مادر شدید است هر گونه مشکل و کمبودی ممکن است موجب ایجاد مشکل در DNA شود و همین اشکال، ناهنجاری‌هایی را در جنین به وجود خواهد آورد.
پس از سه ماهه اول بارداری هم که جنین کم کم وزن پیدا می‌کند، به ویژه در سه ماهه آخر که نیازهای غذایی بیشتری دارد، بهتر است مادران باردار از گرفتن روزه خودداری کنند.
با توجه به طولانی بودن مدت زمان روزه داری در تابستان، روزه گرفتن برای مادران شیرده هم توضیه نمی شود.نیز توصیه نکرد. در یک سال اول شیردهی که وابستگی کودک به شیر مادر بیشتر است، بهتر است مادران شیرده از گرفتن روزه اجتناب کنند. مادرانی که تمایل زیادی به روزه گرفتن دارند، می توانند در سال دوم شیردهی خود با مراجعه به پزشک، در خصوص گرفتن روزه تصمیم بگیرند.

با این حال اگر قصد دارید روزه بگیرید، باید بدانید:

زنان بارداری که روزه می‌گیرند باید به رژیم غذایی خود در ایام ماه مبارک رمضان توجه کافی داشته باشند. نکته اول اینکه باید مقدار کالری مورد نیاز آن‌ها بر اساس وزن، قد و سن حاملگیشان توسط کار‌شناس تغذیه محاسبه شود. اگر مقدار این کالری با وعده‌های سحری، افطاری و شام و می‌ان‌وعده‌های بین آن هماهنگ بود می‌توانند با مشورت پزشک خود و در صورتی که زمینه بیماری خاصی نداشتند، روزه بگیرند.
علاوه بر این، رژیم غذایی برای زنان باردار سالم روزه‌دار باید به‌گونه‌ای باشد که پروتئین، سبزیجات، میوه‌ها و خوراکی‌های شیرین مفید و مغذی نظیر خرما – به‌ویژه در هنگام افطار و سحر – به میزان بیشتری در آن وجود داشته باشد.